Dobrze zarządzane pastwisko to klucz do zdrowia bydła i wysokiej jakości mleka oraz mięsa. Właściwe nawożenie użytków zielonych poprawia wartość paszy, zwiększa plon biomasy i wpływa na zawartość białka oraz cukrów w trawie. Jakie składniki odżywcze są kluczowe i jak je stosować?
Znaczenie azotu, fosforu i potasu dla pastwisk
Azot (N) – budulec białka i zielonej masy
Azot odpowiada za intensywny wzrost trawy, jej zieloną barwę i wysoką zawartość białka. Niedobory azotu prowadzą do spadku plonów i mniejszej strawności paszy.
Dawkowanie:
- Wiosną: 50-70 kg N/ha (pobudza wzrost po zimie).
- Po pierwszym pokosie: 30-50 kg N/ha (wspiera regenerację).
- Po kolejnych pokosach: 20-40 kg N/ha, w zależności od intensywności użytkowania.
Źródła azotu:
Saletra amonowa (34,4% N) – szybko działa, idealna na wiosnę.
Mocznik (46% N) – najlepiej stosować przed opadami lub wymieszać z glebą, by uniknąć strat.
RSM (28-32% N) – płynna forma azotu, dobrze sprawdza się w intensywnych użytkach zielonych.
Efekt nawożenia azotem:
- Większa zawartość białka w trawie (idealne dla bydła mlecznego).
- Przyspieszony wzrost, co pozwala na częstsze pokosy.
Fosfor (P) – mocny system korzeniowy i dobra zimotrwałość
Fosfor jest niezbędny do prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego oraz zwiększa odporność trawy na suszę i mróz. Dobór nawozów fosforowych do pastwisk zapewnia silniejszy system korzeniowy, co przekłada się na wyższą jakość trawy i jej lepszą odporność na niekorzystne warunki pogodowe.
Dawkowanie:
- Wiosną lub jesienią: 40-60 kg P₂O₅/ha, w zależności od analizy gleby.
- Raz na 2-3 lata: wyższa dawka w nawożeniu rzutowym.
Źródła fosforu:
Superfosfat pojedynczy (19-20% P₂O₅) – szybko dostępny fosfor.
Superfosfat wzbogacony (40-46% P₂O₅) – działa dłużej, szczególnie w glebie o niskiej zawartości fosforu.
Fosforan amonu (DAP 18-46) – nawóz zawierający fosfor i azot amonowy, może być stosowany na pastwiskach wymagających jednoczesnego nawożenia azotem i fosforem.
Efekt nawożenia fosforem:
- Silniejszy system korzeniowy, co oznacza lepsze pobieranie składników pokarmowych.
- Wyższa odporność trawy na suszę i mróz.
Potas (K) – odporność trawy i wysoka zawartość cukrów
Potas reguluje gospodarkę wodną roślin i wpływa na wzrost zawartości cukrów w trawie, co zwiększa jej smakowitość i wartość energetyczną dla bydła.
Dawkowanie:
- Wiosną i po pokosach: 60-100 kg K₂O/ha (im więcej pokosów, tym większe zapotrzebowanie).
- Jesienią: 30-50 kg K₂O/ha (wzmacnia trawę przed zimą).
Źródła potasu:
Siarczan potasu (50% K₂O) – lepszy na gleby o wysokiej zawartości chlorków
Sól potasowa (60% K₂O) – tańsza, ale może ograniczać pobieranie magnezu.
Efekt nawożenia potasem:
- Większa odporność trawy na suszę i przymrozki.
- Więcej cukrów w paszy → lepsza smakowitość i większa wydajność mleczna bydła.
Mikroelementy w nawożeniu pastwisk
Oprócz głównych składników nawozów (azot, fosfor, potas), warto dodać do nawożenia także mikroelementy, które poprawiają jakość trawy na pastwisku.
Magnez (Mg) – wspomaga przyswajanie azotu przez rośliny i wpływa na zwiększenie zawartości białka.
- Dawkowanie: 20-40 kg MgO/ha (np. kieseryt, dolomit).
Siarka (S) – istotna w procesie syntezy białek, zwiększa efektywność nawożenia azotem.
- Dawkowanie: 25-50 kg SO₃/ha (np. siarczan amonu).
Wapń (Ca) – reguluje pH gleby, co poprawia pobieranie składników odżywczych przez trawy.
- Dawkowanie: 1-2 t/ha co 4-5 lat (wapno tlenkowe lub węglanowe).
Praktyczne wskazówki dla rolników
- Analiza gleby – przed nawożeniem warto wykonać badanie gleby, aby dostosować nawożenie do rzeczywistych potrzeb pastwiska.
- Podział dawek nawozów azotowych do trawy – zbyt duża jednorazowa dawka może prowadzić do strat i nadmiernego gromadzenia azotanów, co wpływa na jakość paszy.
- Terminy nawożenia – nawożenie trawy najlepiej przeprowadzać wiosną, a nawozy fosforowe i potasowe stosować głównie jesienią.
Podsumowanie
Jak nawozić pastwiska, aby trawa była bardziej odżywcza dla bydła?
- Azot (N) – zapewnia szybki wzrost trawy i wysoką zawartość białka w paszy.
- Fosfor (P) – poprawia rozwój korzeni, co zwiększa odporność trawy na trudne warunki.
- Potas (K) – reguluje gospodarkę wodną roślin i podnosi zawartość cukrów w trawie.
- Mikroelementy – magnez, siarka i wapń wspomagają procesy metaboliczne w roślinach.
Dzięki odpowiedniemu nawożeniu pastwisk, możesz poprawić jakość trawy, co przekłada się na zdrowie bydła i lepsze wyniki produkcyjne. Pamiętaj, aby zawsze dostosowywać nawożenie do potrzeb gleby i intensywności użytkowania pastwiska.