Zboża jare stanowią niemal 40% areału zbóż uprawianych w Polsce. Charakteryzują się wyższymi wymaganiami niż zboża ozime. Wynika to w dużym stopniu z krótszego okresu wegetacji. Kluczem do sukcesu upraw jest dostarczenie roślinom odpowiedniej ilości składników odżywczych, czyli nawożenie. Jaki nawóz pod zboża jare sprawdzi się najlepiej? Czytaj dalej – wyjaśniamy.
Zboża jare – co warto o nich wiedzieć?
Zboża jare cieszą się dużą popularnością wśród rolników. Termin ten określa rośliny uprawne jednoroczne wysiewane wczesną wiosną, czyli na przełomie marca i kwietnia. W zbożach jarych cały cykl rozwoju zachodzi w jednym okresie wegetacyjnym. Mogą zakwitnąć bez niskich temperatur, dzięki czemu plon uzyskuje się zwykle w krótkim czasie. Warto jednak pamiętać o tym, że zboża jare nie radzą sobie dobrze podczas wiosennych przymrozków.
Wśród zbóż jarych wyróżnia się odmiany, które mogą być przeznaczone np. do produkcji napojów browarniczych, na paszę dla zwierząt lub ziarno do wypieków. Do grupy zbóż jarych zaliczyć możemy m.in. pszenżyto jare, jęczmień jary czy owies jary.
Jakie wymagania mają zboża jare?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, zboża jare mają stosunkowo duże wymagania względem warunków, w których dojrzewają. Warunki uprawy różnią się między sobą w zależności od odmiany zboża. Jednym z często uprawianych zbóż jest pszenica jara. Musi być zasiana bardzo wcześnie, by system korzeniowy mógł się prawidłowo wykształcić. Pszenica jara nie lubi okresowych niedoborów wody – niekorzystnie wpływają na jakość plonów.
Jęczmień jary najlepiej rozwija na glebach o odczynie pH 6-6,8. Stanowisko powinno dobrze zatrzymywać wodę. Warto mieć na uwadze, że system korzeniowy jęczmienia jarego jest słabiej rozwinięty niż u innych zbóż. W związku z tym zapewnienie roślinie dostępu do wody i składników odżywczych jest absolutnie niezbędne.
Jedną z roślin o dość niewielkich wymaganiach bytowych jest żyto jare. Wyróżnia się wysoką odpornością na choroby i możliwością uprawy nawet na dość słabych stanowiskach. Co ważne, dobrze znosi też niskie pH gleby.
Mało wymagającą rośliną jest też pszenżyto jare. Może dawać wysokie plony na słabszych stanowiskach. Gatunek ten jest też odporny na choroby i niskie pH, jednak należy go wysiewać możliwie jak najwcześniej.
Owies jary również ma niewielkie wymagania względem stanowiska. Ważne jest jednak to, by zapewnić mu stały dostęp do wody. Jest odporny na szkodniki i konkurencję ze strony chwastów.
Nawożenie zbóż jarych – czy to konieczne?
Zboża jare wymagają odpowiednio zbilansowanego nawożenia. Odżywianie ma wpływ nie tylko na prawidłowy rozwój roślin, ale także na ich odporność na choroby i okresowe niedobory wody. Wpływa też na wysokość i jakość plonów. Jaki nawóz pod zboża jare warto stosować? Wybór preparatu zależy od m.in. zasobności gleby. Ponadto ważne są warunki glebowe i przewidywany plon, a także indywidualne preferencje roślin. Na tonę ziarna zboża jare potrzebują:
– pszenica jara – 25-30 kg azotu, 10-15 kg fosforu, 15-25 kg potasu, 2-3 kg magnezu, 3-4 kg siarki;
– jęczmień jary – 20-30 kg azotu, 10-15 kg fosforu, 20-30 kg potasu, 2-3 kg magnezu, 3-4 kg siarki;
– pszenżyto – 20-25 kg azotu, 15-20 kg fosforu, 20-25 kg potasu, 2-3 kg magnezu, 3-4 kg siarki;
– owies – 20-30 kg azotu, 10-15 kg fosforu, 20-30 kg potasu, 2-3 kg magnezu, 3-4 kg siarki;
– żyto – 15-20 kg azotu, 10-20 kg fosforu, 15-25 kg potasu, 2-3 kg magnezu, 3-4 kg siarki.
Jaki nawóz pod zboża jare jest najlepszy?
Chcesz poprawić jakość upraw? Pamiętaj więc o tym, że jednym z najważniejszych zabiegów agrotechnicznych jest nawożenie mineralne. W przypadku zbóż jarych zwykle odbywa się ono wiosną, przed uprawą przedsiewną. Jaki nawóz sprawdzi się najlepiej? Zboża jare należy dokarmiać przede wszystkim azotem, fosforem i potasem, w stosunku 2,5:1:2,2. Czytaj dalej i poznaj tajniki optymalnego nawożenia!
Nawożenie azotem
Azot jest jednym z najważniejszych pierwiastków – ma wpływ na jakość ziarna. Dawka azotu musi być oczywiście dopasowana do gatunku zboża jarego i terminu siewu. Jeżeli zboża są uprawiane na glebach lekkich, to stosuje się następujące dawki:
– pszenica jara – ok. 130 kg/ha,
– pszenżyto jare – ok. 120 kg/ha,
– owies jary – ok. 100 kg/ha,
– jęczmień jary – ok. 110 kg/ha.
Jeżeli zboża jare są uprawiane na glebach średnich, dawkowanie powinno wyglądać następująco:
– pszenica jara – ok. 110 kg/ha,
– pszenżyto jare – ok. 90 kg/ha,
– owies jary – ok. 90 kg/ha,
– jęczmień jary – ok. 90 kg/ha.
Nawożenie azotem może się odbywać zarówno w jednej dawce, jak i podzielonej na części. Jedną dawkę stosuje się z reguły w przypadku dokarmiania jęczmienia na cele browarne – nie podnosi zawartości białka w ziarnie. Dawka dzielona powinna być zastosowana pod zboża jare wczesnego siewu. Przedsiewnie podaje się około 60-70% dawki. Wówczas zaleca się stosowanie nawozu w formie amidowej. Kolejną dawkę należy zastosować w fazie strzelania w źdźbło i na początku wzrostu kłosa.
Nawożenie potasem i fosforem
Zboża jare odnotowują duże zapotrzebowanie na potas i fosfor. Fosfor stymuluje wzrost korzeni i zwiększa pobieranie wody oraz składników mineralnych. Dzięki temu zboża szybciej i głębiej się ukorzenią. Właśnie dlatego nawożenie fosforem należy przeprowadzić już na początku wegetacji. Wówczas rośliny zdążą rozwinąć swój system korzeniowy i zyskują odporność na suszę.
Równie istotny dla rozwoju zbóż jarych jest potas. Pierwiastek ten bierze udział w regulacji gospodarki wodnej i zapobiega nadmiernemu wyparowywaniu wody z roślin. Zwiększa też ich odporność na wyleganie. Potas należy dostarczać w okresie wegetacji, jednak największe zapotrzebowanie rośliny odnotowują w fazie wzrostu wegetatywnego. Zboża jare mogą być nawożone przedsiewnie nawozami wieloskładnikowymi. Poza fosforem i potasem takie preparaty mają też w składzie azot.
Kiedy warto zdecydować się na nawożenie dolistne?
Zboża jare powinny być też dokarmiane mikroelementami, takimi jak mangan i miedź. Dużą skuteczność w obszarze szybkiego dostarczenia niezbędnych składników odżywczych lub korygowania niedoborów odnotowują nawozy dolistne. Preparaty z miedzią i manganem należy zastosować w pełni krzewienia zbóż. Warto powtórzyć nawożenie w okresie od pełni strzelania w źdźbło do fazy liścia flagowego. To rozwiązanie korzystnie wpłynie na ziarno i parametry plonu. Zwróć uwagę na to, by w wybranym preparacie znalazł się bor. Nasze gleby są bardzo ubogie w ten pierwiastek, a jest on szczególnie ważny dla owsa.
Wiesz już, jaki nawóz sprawdzi się najlepiej pod zboża jare? Jeżeli poszukujesz skutecznych preparatów do nawożenia, koniecznie zajrzyj na naszą e-platformę. Przygotowaliśmy na niej szeroki wybór wysokiej jakości nawozów, które pozwolą Ci osiągnąć naprawdę dobre wyniki upraw.